-
Tenach
-
-
- Genesis 01
- Genesis 01: 1 (a)
- Genesis 01: 1 (b)
- Genesis 01: 1 (c)
- Genesis 01: 1-2: 4a
- Genesis 01: 1b
- Genesis 01: 4
- Genesis 01: 5a en 10a
- Genesis 02
- Genesis 02: 15-25
- Genesis 02: 15-3: 9
- Genesis 02: 4-25
- Genesis 02: 4a-24
- Genesis 02: 4b-25
- Genesis 03
- Genesis 03
- Genesis 03: 1-9
- Genesis 04
- Genesis 04
- Genesis 04: 1-6
- Genesis 04: 15b
- Genesis 05
- Genesis 05-09
- Genesis 06
- Genesis 06: 1-4
- Genesis 06: 5-22
- Genesis 07
- Genesis 08
- Genesis 08: 1-14
- Genesis 08: 6-16
- Genesis 09
- Genesis 09
- Genesis 09: 8-17
- Genesis 09: 8-17
- Genesis 10
- Genesis 10-11
- Genesis 11
- Genesis 11: 1
- Genesis 11: 1-9
- Genesis 11: 8-17
- Genesis 12
- Genesis 12-13
- Genesis 12: 1-8
- Genesis 13
- Genesis 14
- Genesis 15-17
- Genesis 15: 17
- Genesis 15: 7-21
- Genesis 16
- Genesis 17
- Genesis 18
- Genesis 18-19
- Genesis 18: 20-33
- Genesis 19
- Genesis 19: 2b, 8
- Genesis 20
- Genesis 20-22
- Genesis 20:16
- Genesis 21
- Genesis 21: 14
- Genesis 21: 9-12a
- Genesis 22
- Genesis 22
- Genesis 22
- Genesis 22 Samenvatting
- Genesis 22 Vragen
- Genesis 22: 12
- Genesis 22: 13
- Genesis 22: 13
- Genesis 22: 3
- Genesis 22: 3
- Genesis 22:1
- Genesis 22:1
- Genesis 23
- Genesis 23
- Genesis 23-24
- Genesis 24
- Genesis 24: 11en 29:3
- Genesis 24: 16a
- Genesis 24: 62-63a
- Genesis 24: 63
- Genesis 25
- Genesis 25-28
- Genesis 25: 19-34
- Genesis 25: 22-23a
- Genesis 25: 5-6
- Genesis 25:29, 30a, 33b, 34b
- Genesis 26
- Genesis 26: 1a,6,7a,8
- Genesis 27: 1, 5, 6, 15 en 42
- Genesis 27: 15,17 en 27b
- Genesis 27: 3
- Genesis 28
- Genesis 28: 10-15 en 31: 10-11
- Genesis 28: 10-22
- Genesis 29
- Genesis 29-31
- Genesis 29: 1-30
- Genesis 29: 23, 25-26
- Genesis 30
- Genesis 30: 22-24
- Genesis 31
- Genesis 31: 1-3
- Genesis 31: 30b, 33
- Genesis 32
- Genesis 32 en 33
- Genesis 32-35
- Genesis 32: 23-32
- Genesis 32: 26 en 32
- Genesis 32: 4, 33: 1a
- Genesis 33
- Genesis 34
- Genesis 34: 2-3
- Genesis 34: 24-25
- Genesis 34: 29
- Genesis 35
- Genesis 36
- Genesis 36-38
- Genesis 37
- Genesis 37: 3
- Genesis 37: 5-10
- Genesis 38
- Genesis 38: 14-15
- Genesis 38: 24, 26
- Genesis 39
- Genesis 39: 1-20
- Genesis 39: 10-11
- Genesis 39: 12, 17, 19, 20
- Genesis 39: 6-8a
- Genesis 40
- Genesis 40-50
- Genesis 40: 21ev
- Genesis 41
- Genesis 41
- Genesis 41: 1-27
- Genesis 41: 37-46
- Genesis 41: 40b
- Genesis 42
- Genesis 43
- Genesis 44
- Genesis 45
- Genesis 45: 1-15
- Genesis 46
- Genesis 47
- Genesis 48
- Genesis 49
- Genesis 49: 33 – 50: 26
- Genesis 50
- Genesis 50: 22-26
- Overige exegese (134) Invouwen
-
- Exodus 01
- Exodus 01-02
- Exodus 02: 1-10
- Exodus 02: 11-25
- Exodus 03-04
- Exodus 03: 1-15
- Exodus 03: 1-22
- Exodus 04: 1-31
- Exodus 06: 1-8
- Exodus 07: 14 – 12: 30
- Exodus 12-15
- Exodus 14: 9-14
- Exodus 16-18
- Exodus 17: 1-7
- Exodus 19-20
- Exodus 19: 1-11
- Exodus 20: 1-17
- Exodus 22: 20-26
- Exodus 23: 19
- Exodus 24: 12-18
- Exodus 30: 11-16
- Exodus 32-34
- Exodus 32: 7-14 (1)
- Exodus 32: 7-14 (2)
- Exodus 34: 27-35
- Exodus 34: 33-35
- Exodus 34: 4-9
- Overige exegese (12) Invouwen
-
- Deuteronomium 04: 1-2, 9-20
- Deuteronomium 04: 32-40
- Deuteronomium 04: 32-40
- Deuteronomium 05: 6-21
- Deuteronomium 06: 20 – 25
- Deuteronomium 06: 4
- Deuteronomium 10: 12-24
- Deuteronomium 10: 16
- Deuteronomium 13: 2-6
- Deuteronomium 15: 1-11
- Deuteronomium 18: 15-20
- Deuteronomium 24: 17-22
- Deuteronomium 26: 5-11
- Deuteronomium 30: 15-20 (1)
- Deuteronomium 30: 15-20 (2)
- Deuteronomium 30: 9-14
- Deuteronomium 32: 4-40
- Overige exegese (2) Invouwen
-
-
-
- 1 Samuel 01-03
- 1 Samuël 01: 1-20
- 1 Samuel 01: 1-20
- 1 Samuël 02: 1-36
- 1 Samuël 03: 1-10
- 1 Samuel 04
- 1 Samuel 04-05
- 1 Samuel 05
- 1 Samuel 06
- 1 Samuel 08
- 1 Samuel 09-10
- 1 Samuel 11
- 1 Samuel 12-15
- 1 Samuel 16
- 1 Samuël 16: 1-13
- 1 Samuel 17
- 1 Samuel 18-20
- 1 Samuel 21
- 1 Samuel 21-23
- 1 Samuël 24
- 1 Samuel 24-26
- 1 Samuel 28-31
- Overige exegese (7) Invouwen
-
- Jesaja 01: 18-26
- Jesaja 06: 1-8
- Jesaja 07: 10-17
- Jesaja 08: 23 – 09: 6
- Jesaja 11: 1-10
- Jesaja 12
- Jesaja 25: 1-6
- Jesaja 25: 1-9
- Jesaja 26: 1-13
- Jesaja 29: 18-24
- Jesaja 30: 15-21
- Jesaja 35: 1-10
- Jesaja 40: 1-11
- Jesaja 40: 12-25
- Jesaja 41: 17-20
- Jesaja 42: 1-7
- Jesaja 43: 1-12
- Jesaja 43: 9-12
- Jesaja 45: 1-7
- Jesaja 45: 15-19
- Jesaja 45: 20-25
- Jesaja 49: 1-7
- Jesaja 49: 13-18
- Jesaja 50, 52 en 54
- Jesaja 51: 1-6
- Jesaja 51: 9-11
- Jesaja 52: 1-7
- Jesaja 52: 7-10
- Jesaja 55: 6-13
- Jesaja 56: 1-8
- Jesaja 58
- Jesaja 61: 10 - 62: 3
- Jesaja 63: 19-64: 8
- Jesaja 63: 7-14
- Jesaja 65: 17-25
- Jesaja 66: 10-14
- Overige exegese (21) Invouwen
-
-
-
Evangeliën
-
- Matteüs 01: 18-25
- Matteüs 02: 1-18
- Matteüs 03: 1-12
- Matteüs 03: 13-17
- Matteüs 04: 1-11
- Matteüs 04: 12-22
- Matteüs 05: 1-12
- Matteüs 05: 17-26 en 37
- Matteüs 05: 33-48
- Matteüs 06: 24-34
- Matteüs 09: 36-10:15
- Matteüs 11: 2-11
- Matteüs 11: 25-30
- Matteüs 13: 1-23
- Matteüs 13: 1-23
- Matteüs 13: 24-43
- Matteüs 13: 44-52
- Matteüs 14: 13-21
- Matteüs 15: 21-28
- Matteüs 16: 21-27
- Matteüs 17: 1-9
- Matteüs 17: 14-20
- Matteüs 18: 15-20
- Matteus 18: 21-35
- Matteüs 20: 1-16
- Matteüs 21: 23-32
- Matteüs 21: 33-43
- Matteüs 21: 33-44
- Matteüs 22: 1-14
- Matteüs 22: 15-22
- Matteüs 22: 34-46
- Matteüs 24: 14-34
- Matteüs 25: 1-13
- Matteüs 25: 14-30
- Matteüs 25: 31-46
- Matteüs 25: 31-46
- Matteüs 26: 1-14
- Matteüs 28: 16-20
- Overige exegese (23) Invouwen
-
- Lucas 01: 26-38
- Lucas 02: 1-20
- Lucas 02: 21
- Lucas 02: 36-38
- Lucas 02: 41-52
- Lucas 03: 1-6
- Lucas 04: 1-13
- Lucas 04: 14-21
- Lucas 07: 1-10
- Lucas 07: 11-17
- Lucas 07: 36-50
- Lucas 08: 26-39
- Lucas 08: 4 – 15
- Lucas 09: 28-36
- Lucas 09: 51-62
- Lucas 10: 1-20
- Lucas 10: 23 – 37
- Lucas 10: 25-37
- Lucas 10: 38-42
- Lucas 10: 38-42
- Lucas 11: 1-13
- Lucas 12: 13-21
- Lucas 12: 13-21
- Lucas 12: 32-40
- Lucas 12: 49-56
- Lucas 13: 1-9
- Lucas 13: 22-30
- Lucas 14: 1-11
- Lucas 14: 1,7-14
- Lucas 14: 12-24
- Lucas 14: 12-24
- Lucas 14: 12-24
- Lucas 14: 25-33
- Lucas 15: 1-10
- Lucas 15: 11-32
- Lucas 16: 1-8
- Lucas 16: 19-31
- Lucas 18: 1-8
- Lucas 18: 9-14
- Lucas 19: 1-10
- Lucas 19: 41-48
- Lucas 20: 9-19
- Lucas 22: 1-39
- Overige exegese (28) Invouwen
-
- Marcus 01: 1-13
- Marcus 01: 12-15
- Marcus 01: 14-20
- Marcus 02: 23-03
- Marcus 04: 26-34
- Marcus 04: 35-41
- Marcus 05: 25-34
- Marcus 06: 30-44
- Marcus 06: 45-52
- Marcus 07: 1-23
- Marcus 07: 24-30
- Marcus 07: 31-37
- Marcus 08: 1-21
- Marcus 08: 22-26
- Marcus 08: 27-9:1
- Marcus 09: 14-29
- Marcus 09: 2-10
- Marcus 09: 30-37
- Marcus 10: 1-16
- Marcus 10: 1-16
- Marcus 10: 1-16
- Marcus 10: 1-16
- Marcus 10: 2-12
- Marcus 10: 46-52
- Marcus 12: 28-34
- Marcus 12: 38-13: 2
- Overige exegese (11) Invouwen
-
- Johannes 01: 1-14
- Johannes 01: 1-14
- Johannes 01: 19-28
- Johannes 02: 1-11
- Johannes 02: 13-22
- Johannes 03: 1-16
- Johannes 03: 1-21
- Johannes 04: 5-26 (42)
- Johannes 05: 1-18
- Johannes 06: 1-15
- Johannes 08: 1-11
- Johannes 08: 1-11
- Johannes 08: 1-11
- Johannes 08: 31-59
- Johannes 09
- Johannes 10: 1-10
- Johannes 11: 1-44
- Johannes 12: 20-33
- Johannes 14: 1-14
- Johannes 14: 15-29
- Johannes 15: 1-8
- Johannes 16: 16-24
- Johannes 17: 1-13
- Johannes 20: 1-18
- Johannes 20: 19-23 (31)
- Johannes 21: 1-14
- Lucas 20: 27-38
- Overige exegese (12) Invouwen
-
-
Brieven
-
- Romeinen 01: 1-7
- Romeinen 04: 1-12
- Romeinen 05: 1-11
- Romeinen 05: 12-15
- Romeinen 05: 6-11
- Romeinen 06: 3-4 en 8-11
- Romeinen 08: 09 en 11-13
- Romeinen 08: 14-17
- Romeinen 08: 18-23
- Romeinen 08: 26-27
- Romeinen 08: 28-30
- Romeinen 08: 35 en 37-39
- Romeinen 08: 8-11
- Romeinen 09: 1-5
- Romeinen 10: 8-13
- Romeinen 11: 13-15 en 29-32
- Romeinen 11: 33-36
- Romeinen 12: 1-2
- Romeinen 12: 1-8
- Romeinen 13: 8-10
- Romeinen 13: 8-14
- Romeinen 14: 7-9
- Romeinen 15: 4-13
- Romeinen 16: 25-27
- Overige exegese (9) Invouwen
-
- Hebreeën 01: 1-12
- Hebreeën 01: 1-13
- Hebreeën 03: 1-14
- Hebreeën 04: 12-16
- Hebreeën 05: 1-10
- Hebreeën 05: 1-10 en 06: 9-12
- Hebreeën 07: 23-28
- Hebreeën 09: 11-15
- Hebreeën 10: 1-18
- Hebreeën 10: 19-25 en 36-39
- Hebreeën 11: 1-16
- Hebreeën 11: 17-29
- Hebreeën 12: 1-4
- Hebreeën 12: 22-29
- Hebreeën 12: 5-13
- Hebreeën 13: 1-6
- Overige exegese (1) Invouwen
-
Colofon
Zacharia 09: 9-10
Inleiding
Met Zacharia 9 begint het tweede deel van dit profetische boek. In de verzen 1-8 lijkt de profeet de veldtocht van Alexander de Grote richting Egypte te beschrijven, nadat deze in 333 voor de gewone jaartelling de grote overwinning bij Issos op Darius, de koning der Perzen, had behaald. In vers 9 lijkt de tegenstelling aangegeven te worden tussen het glorieuze en gewelddadige binnentrekken van Alexander de Grote in steden die hij veroverde. (Hij verwoestte bijvoorbeeld de handelsstad Tyrus volledig. Zie vers 3-4). Een grote tegenstelling met het binnentrekken van Jeruzalems koning. Deze komt niet als heerser te paard, maar op een ezeltje. Geweld is iets wat wezensvreemd is aan deze koning.
Vertaling van Zacharia 9:9-10 in de NBV
Juich, Sion,
Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde!
Je koning is in aantocht,
bekleed met gerechtigheid en zege.
Nederig komt hij aanrijden op een ezel,
op een hengstveulen, het jong van een ezelin.
Ik zal de strijdwagens uit Efraïm verjagen
en de paarden uit Jeruzalem;
de bogen worden gebroken.
Hij zal vrede stichten tussen de volken.
Zijn heerschappij strekt zich uit van zee tot zee,
van de Rivier tot de einden der aarde.
Commentaar bij de Hebreeuwse tekst en de vertaling van de NBV
Sion, Jeruzalem: Zij die Hebreeuws lezen zullen opmerken dat hier staat ‘dochter (van) Sion’ en ‘dochter (van) Jeruzalem’. Toch is de eenvoudige vertaling ‘Sion’, respectievelijk ‘Jeruzalem’ overeenkomstig met het Hebreeuwse taaleigen. De uitdrukking ‘dochter (van)’, kan namelijk betekenen ‘behorend tot’ (net als ‘zoon van’ ook kan betekenen ‘behorend tot’). Het zal hier dan ook gaan om de ínwoners van Sion = Jeruzalem. De vrouwelijke vorm ‘dochter’ zal vooral een collectieve betekenis hebben.
Je koning is in aantocht: De Hebreeuwse tekst geeft aan dat wat hier beschreven wordt verrassend is. De HSV heeft dan ook ‘Zie’. Verder staat er niet dat die koning in aantocht is, maar er staat dat die koning zal komen. En bovendien staat erbij ‘tot jou’!
Bekleed met gerechtigheid en zege: De NBV misvormt de oorspronkelijke tekst. Er is geen sprake van ‘bekleed zijn’. Er staat alleen ‘Hij is’. De NBV vertaalt het woord ‘tsadiek’ met ‘gerechtigheid’. Maar ‘tsadiek’ is een bijvoeglijk naamwoord, dat betekent ‘tot zijn recht laten komen’, en het woord ‘zege’ past hier niet.
Zege: Hier staat een participium Nif’al (passief!) ‘nosha`’ dat ‘geholpen’, ‘bevrijd’, betekent. Rashi, de Middeleeuwse Joodse commentator, verklaart hierbij dat deze koning bevrijd is door de Eeuwige. Ook Deden (BOT, 1956) en Van der Woude (POT 1984) sluiten zich hierbij aan. Velen willen de actieve vorm ‘bevrijdend’ vertalen (Buber-Rosenzweig, Oussoren). De HSV vertaalt zelfs ‘Heiland’.
De twee woorden ‘tsadiek’ en ‘nosha`’ doen denken aan de voorschriften uit de Tora: Omzien naar weduwen, wezen en vreemdelingen, en hen tot hun recht laten komen.
De drie dieren: ezel, hengstveulen, jong van een ezelin. Terecht laten de vertalers deze koning niet op twee ezels tegelijk rijden. Het gaat om één dier dat op drie verschillende manieren aangeduid wordt.
Ezel: Ezels waren bij uitstek lastdieren, hoewel ze ook wel als rijdieren gebruikt werden. (De ezelin was bij uitstek een rijdier, omdat haar tred gelijkmatiger was dan die van de (mannelijke) ezel. In het Hebreeuws zijn ‘ezel’ en ‘ezelin’ ook volkomen verschillende woorden. De aanduiding ‘ezel’ (chamor) heeft te maken met de kleur van de ezel, en de aanduiding ‘ezelin’ (aton) heeft te maken met haar gelijkmatige tred).
Er is in de hele Bijbel geen verhaal waarin een koning op een ezel rijdt . Op een paard trouwens ook niet. In later tijd stond streed hij wel in een strijdwagen. Zie bijvoorbeeld Achab in 1 Koningen 22. Trouwens, mannen zitten gewoonlijk niet op een rijdier. De profeet Bileam reed op een ezelin, maar die was dan ook slecht ter been en de ezelin fungeerde meer als rolstoel met geluid (Numeri 22:28). Een beetje man lóópt, en zit niet op een rijdier. Als koning David Jeruzalem binnenkomt huppelt hij op zijn eigen benen (2 Samuel 6:14), en de knecht van Abraham laat in Genesis 24 de vrouwen op kamelen zitten en zelf loopt hij ernaast. Ook Jakob zet zijn vrouwen en kinderen op kamelen (Genesis 31:17). Mozes laat zijn vrouw met kind op een ezel zitten (Exodus 4:20). De broers van Jozef en vele anderen laden van alles op ezels, maar zelf lopen ze ernaast. (Opmerkelijk is nog dat Jakob zich, net als de vrouwen en kinderen, op wagens liet vervoeren, maar dat zal te maken hebben met zijn gebrekkige conditie. Zie Genesis 46:5 en 47:8).
In tegenstelling met mannen berijden vrouwen wel ezels (Richteren 1:14, 1 Samuel 25:20), of ezelinnen (2 Koningen 4:24).
In de annalen van Thutmozes III, een belangrijke farao uit de 15e eeuw voor de jaartelling, staat dat hij overwonnen vorsten naar huis liet gaan, rijdend op ezels. Dit als teken van vernedering en onderwerping.
Zo was het ook in het beleven van de bijbelschrijvers een teken van zwakte of vernedering om als man op een ezel te zitten. Vandaar ook dat het woord ‘nederig’ hier goed op zijn plaats is.
Hengstveulen: Het woord ‘’ayir’ wordt vaak vertaald met ‘hengstveulen’, en het is afgeleid van een werkwoord dat ‘snel voortgaan’ betekent. Het komt verder alleen voor in Richteren 10:4 en 12:14, waar jonge mensen erop rijden. Jonge, onstuimige ezels zullen bedoeld zijn.
Jong van een ezelin: Mogelijk dat door deze nadere aanduiding van dit jonge ezeltje benadrukt wordt dat het echt om een ezel gaat en niet om een muildier. Muildieren, een kruising van een paardenmerrie met een ezelhengst, waren rijdieren die bereden werden door mannen die aspiraties hadden om de macht over te nemen. Prinsen zoals Absalom, Salomo en andere zoons van David lieten, door hierop te rijden, zien dat zij koninklijke aspiraties hadden. Zie 2 Samuel 13:29, 18:9, 1 Koningen 1:33).
Strijdwagens, paarden, bogen: In drievoud wordt symbolisch gesproken van oorlogstuig. Opvallend is dat Zacharia deze berijder van een ezel zelf aan het woord laat: Ik… . Daarna neemt de profeet het weer over en gebruikt de derde persoon: Hij … .
Mattheüs 21:5
De schrijver van het Mattheüsevangelie citeert de woorden van de profeet Zacharia zo: Zeg tegen Sion: ‘Kijk, je koning is in aantocht, hij is zachtmoedig en rijdt op een ezelin en op een veulen, het jong van een lastdier (NBV-vertaling).
De conclusie moet dan ook zijn dat de profeet Zacharia de komst van de koning aankondigt, maar van een koning die arm en vernederd is en niets triomfantelijks heeft, die het tegenbeeld is van een aardse koning.