Lots gastvrijheid

De NBV vertaalt deze verzen zo:
Het huis van uw dienaar staat voor u open; overnacht daar en was er uw voeten.
Luister ik heb twee dochters die nog nooit met een man geslapen hebben. Die zal ik bij jullie brengen, doe met hen wat jullie willen.

De Herziene Naardense Bijbel heeft:
…het huis van uw dienaar, overnacht, baadt uw voeten…
Zie toch, ik heb twee dochters die nog geen man kennen, laat me die toch naar buiten brengen, tot u, en doet aan hén naar wat goed is in uw ogen!

In Genesis 18 verschijnen mannen bij Abraham en twee van hen komen hier bij Lot op bezoek. Abraham biedt hen water aan om hun voeten te wassen, zoals het in het Midden-Oosten gebruikelijk was. Nadat de mannen het stof van hun voeten gewassen hebben krijgen zij van Abraham een uitgebreide maaltijd voorgezet. Bij Lot ligt het anders: in vers 3 staat wel dat hij hen een maaltijd aanbiedt, maar als hij hen in vers 2 uitnodigt noemt hij dat niet. Lot heeft het over ‘overnachten’. En daarna kunnen ze ook ‘hun voeten wassen’. De uitdrukking ‘voeten wassen’ vinden we ook in 2 Samuel 11:8 waar David tegen Uria zegt: Daal af naar je huis en was je voeten! In vers 11 blijkt Uria dit bevel van David heel goed begrepen te hebben, want hij zegt daar: Zou ik naar mijn huis gaan om te eten en te drinken en bij mijn vrouw te liggen? Met andere woorden, de uitdrukking ‘voeten wassen. kan letterlijk opgevat worden, zoals bij Abraham, maar in overdrachtelijke zin kan het ook betekenen seksueel contact hebben. Met name de volgorde van ‘overnachten’ en daarna pas ‘voeten wassen’ moet wel inhouden dat Lot zijn gasten een bedpartner aanbiedt voor de nacht.
Lot vermoedt dat de twee mannen geen gewone mannen zijn, maar boden/engelen en als ultieme gastvrijheid doet hij zijn twee maagdelijke dochters in de aanbieding. In vers 8 biedt hij opnieuw deze dochters aan, aan het gepeupel; nu om zijn gasten te beschermen.
Gastvrijheid was in die tijd uitermate belangrijk, maar om de eer en het leven van je dochters daarvoor op het spel te zetten lijkt alle perken te buiten te gaan. Mogelijk dat Lots opvattingen door zijn verblijf onder de Sodomieten misvormd zijn?

Deze bijdrage van Lukas de Groote verscheen eerder in Stethoscoop op Genesis, uitgegeven door de stichting Amphora Books, 2010.