Het verhaal van de schepping en de schepping van het verhaal

door Rudy Van Moere, emeritus hoogleraar van de Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid in Brussel en emeritus predikant van de Adventkerken in Nederland en België-Luxemburg.

Inleiding

Verhalen blijven mensen aanspreken. Sommige schrijvers zoals Hugo Claus en Umberto Eco zijn meestervertellers die met woorden en zinnen lezers blijven intrigeren en interpelleren. Dergelijke meesters kunnen echter zó vertellen dat hun verschillende bedoelingen ‘correct’ tussen de regels kunnen worden afgelezen. Hun werken horen dan ook tot de wereldliteratuur. Het maximaal nauwkeurig en gedetailleerd lezen van een verhaal – of close reading – betekent een werkelijke verrijking en verschaft toegang tot de bedoeling(en) ervan. Alle aspecten van de tekst moeten dan wel minutieus onder de loep worden genomen via het observeren, analyseren en evalueren.

Het is hier dus de bedoeling om het abc van het Bijbellezen (opnieuw) te leren en dat oplettend, onbevooroordeeld en geïnformeerd te doen met een absoluut respect voor de Bijbeltekst. Dan zal blijken dat ‘lezen een kunst is’ die men onder de knie kan krijgen zonder enige oppervlakkigheid, bevooroordeeldheid of aanmatiging. Het allereerste verhaal in de Bijbel (Genesis 1:1-2:4a) leent zich uitstekend voor een dergelijke leesoefening.

De Bijbelverhalen werden van generatie op generatie – bij wijze van spreken rond het kampvuur – doorverteld. Zij zijn de getuigen van een vertelcultuur waarbij alle woorden, zinnen, beelden en namen een functie hebben en een rol spelen. De vertellers vonden die verhalen enorm belangrijk omdat zij blijvende levenslessen bevatten. Daarom wendden zij bij het schrijven ervan hun vaardigheden zo kundig en efficiënt mogelijk aan opdat ze hun hoorders en de volgende generaties voor altijd zouden bijblijven. Dat de Bijbelverhalen er nog altijd zijn is te wijten aan hun uitmuntende kwaliteit en daarom behoren zij tot de wereldliteratuur. De lezer die daar volledig van wil genieten moet deze verhalen – in dit geval het scheppingsverhaal – in hun geheel lezen met oog voor werkelijk alle onderdelen en aspecten én … voor de manier waarop het verhaal wordt verteld.

Zie de volledige uitleg in onderstaand document: