‘Alles werkt mee ten goede’

door Peter Tomson

Zie ook de Inleiding die Peter Tomson schreef bij de perikopenreeks uit Romeinen.

De lezing uit 1 Koningen, ‘Salomo bidt om wijsheid’, past overal wel bij. Maar het is oppassen met de combinatie van brief- en evangelielezing: de derde gelijkenis in het evangelie gaat over het sleepnet waarin goede en slechte vissen worden gevangen, en de slechte in de vuuroven worden gegooid. Bij Paulus gaat het juist om het vertrouwen dat God ons heeft uitgekozen ten leven.
We zitten in het glorieuze en hoopvolle slotdeel van de lange uitweiding die Rom 5-8 vormt (zie inleiding Romeinen op website). Steeds stelliger worden Paulus’ woorden, steeds sterker en hoger zijn toon. Het is als de finale van een symfonie of een orgelfuga: steeds meer registers worden opengetrokken, alle thema’s worden in één groot verband gebracht en samen stuwen ze naar het slot.
‘Alles werkt mee ten goede voor wie God liefhebben, voor wie naar zijn voornemen geroepen zijn’ (8:28). Moeten we gaan twijfelen of we daar wel bijhoren? Het vers herneemt de adressering van de brief: ‘Aan alle geliefden Gods, geroepen heiligen, die in Rome zijn’ (1:7) ‒ dat zijn alle leden van de kerk in Rome! Als jij je vertrouwen op God gesteld hebt, kan je rekenen op zijn vertrouwen in jou. (Misschien moeten we de parabel van het sleepnet ook wel zo lezen, in het vervolg dus van de schat in de akker en de parel: heb je alles gegeven om die kostbare schat te verwerven, dan mag je er echt op vertrouwen dat je behouden wordt als een goede vis!)
Wie voor God gekozen hebben, heeft hij voorbestemd om gevormd te worden naar het beeld van zijn zoon (8:29). Hier herneemt Paulus de beeldspraak van de kinderen en de Vader uit 8:14-17. Maar het is ook een herinnering, via de schepping ‘naar zijn beeld’ uit Gen 1, aan de parallel van ‘Adam en Christus’ in Rom 5 (zie 25 juni). Zo wordt hij ‘de eerstgeborene onder vele broers en zussen’ (8:29). De ‘eerstgeborene’ komt ook elders voor, in het bijzonder in Kol 1:15, 18: ‘Hij is het beeld van God, de onzichtbare, de eerstgeborene van heel de schepping … hij is het begin, de eerstgeborene uit de doden.’ Een variant staat in 1 Kor 15:20, ‘Christus is opgewekt uit de doden, de eersteling van de gestorvenen.’ Allemaal beelden die een goede toekomst uitdrukken, een hoopvol perspectief, een gegronde verwachting.
De rest volgt als vanzelf: degenen die hij heeft voorbestemd (omdat ze voor hem gekozen hebben), die heeft hij ook geroepen, en die heeft hij ook ‘rechtvaardig gemaakt’ (het grote thema van Rom 1-4), die heeft hij ook verheerlijkt… Het kan niet meer stuk, daarover gaat dit gedeelte, in alle ernst.