Over de sjofar

Wie in september door Jeruzalem loopt kan plotseling een nogal hartverscheurend geluid horen. Het komt uit een oer-oud instrument, de ramshoorn, de sjofar. Psalm 89 leerde zingen: Welzalig is het volk dat naar die klanken hoort. We realiseren ons niet hoe die klank in werkelijkheid klonk.

De klank van dit oer-instrument wil nogal wat teweeg brengen. Een Joods geleerde uit de 9e eeuw, Saädja Gaon, somt tien werkingen op.

De eerste is om het koningschap van de Schepper wakker te roepen. Met name ook de schepping van de mens, op Nieuwjaarsdag, Rosj HaSjana (psalm 98:6!) In de klank klinkt door: Is Hij nog steeds de Alles Bepaler van jouw leven?

De tweede is een waarschuwing. Tien dagen lang wordt je opgeroepen tesjoewá, omkeer te doen.

Ten derde: Ooit stond het hele volk aan de voet van de berg Sinaï en zij zeiden, op het geluid van diezelfde sjofar: “wij zullen doen en horen” (Exodus 19:19). En wat doe jij, nu?

Ten vierde: De woorden van de profeten klonken als stoten op een ramshoorn. Lees maar eens Ezechiël 33:4-5.

De vijfde werking herinnert aan de Tempel, die verwoest werd door de vijanden van Israël. “Want het geluid van de sjofar hoor ik, strijdrumoer!” zegt Jeremia 4:19. Verlang je nog naar herstel van die Eénwording van God met zijn volk?

De zesde gedenkt het ram, met zijn hoorns verward in de struiken, bij de binding van Izaäk. Het verhaal van Genesis 22, dat zo’n grote rol speelt op Grote Verzoendag. Op die dag klinkt er: Ben jij bereid om je leven te geven voor de Naam van God?

De zevende is die van vrezen en beven. Zoals in Amos 3:6: “Zal de sjofar in een stad geblazen worden en zullen de mensen niet beven?” Huiver je nog voor de grootsheid van het leven, de wonderen om je heen?

De achtste werking: besef je dat er een grotere afrekeningsdag van de Altijdbetrokkene aanstaande is. “Een dag van sjofar en alarm”, zegt Zefanja 1:14-16. Denk je dat alles in je leven zomaar ongestraft zal kunnen voortgaan?

De negende is dat je rekening moet houden met de inzameling van Israël uit de volkeren. De profeet Jesaja zegt: “En het zal geschieden in die dagen dat de grote sjofar geblazen zal worden en de verlorenen uit het land Assyrië zullen komen.” (27:13) Zie je er al iets van in deze dagen?

De tiende werking die Saädja opsomt is dat je door de klank van de sjofar denkt aan de opstanding der doden. Eens zal de grote sjofar klinken! (zie ook Jesaja 18:3).

Henk J. Huyser
(ingekort)

gepubliceerd 1991