Een Psalm voor Esther

Toen David na de dood van Absalom terug ging naar Jeruzalem spaarde hij het leven van Simi, een familielid van Saul (2 Sam 19:20vv). Volgens de Talmoed (bMeg 13a) was dat omdat David voorzag dat Esther en Mordechai later een belangrijke rol zouden spelen in de verlossing van Israël, en zij waren nakomelingen van Simi (Esther 2:5).
Daarom, zo zegt Rabbi Moshe Alshich (1508-1593), een vermaard prediker in zijn tijd, heeft David voor Esther een psalm gedicht:: Psalm 22.

U kent het verhaal van Esther. Haman die het volk wilde uitroeien en de koning Ahasveros meekreeg. De nood was zo hoog dat de Joden in Susan gingen vasten (hoewel het Pesachfeest was). Ze voelden zich van God verlaten, veracht door het (Perzische) volk. Toen moest Esther naar de koning. Dat was een heel waagstuk, en ze was doodsbang. Het psalmvers Ps 22:15 “Ik ben uitgestort als water, mijn beenderen zijn verspreid, mijn hart is als was, gesmolten in mijn ingewand” doet de uitleggers zeggen dat ze er een miskraam van kreeg. Ze moest tussen de hovelingen door, die zagen het al mislopen met haar en ze verdeelden de buit al, de kleren en de juwelen die ze droeg (vs 19). Maar als ze bij de koning komt is hij haar welgezind, en ze ervaart dat als gebedsverhoring: “Gij hebt mij geantwoord!”
En als reactie, in dankbaarheid: “Ik zal Uw Naam aan mijn broeders vertellen, in het midden van de gemeente zal ik U prijzen” (vs 22).
Zo wordt Psalm 22 gelezen als een Psalm voor Esther, en soms gebruikt als een passende Psalm voor Poeriem.

Als ik deze psalm lees in de Statenvertaling dan staat daar als opschrift boven: Een Profetie van Christus’ lijden. Is dat dan fout?
Ik denk het niet. Zo’n lied als Psalm 22 kan telkens weer herkend en toegepast worden. Het past heel goed bij de moeilijke weg van Esther en de verlossing die God daardoor gaf aan Zijn volk. Het past heel goed bij Jezus en zijn moeilijke weg, en ook bij hem was het God die antwoordde en verlossing gaf. In beide gevallen ligt het hoogtepunt en de omslag in Ps 22: 22: “Gij hebt mij geantwoord”, en dan volgt de lofzang.
Geen woord, geen profetie heeft maar één betekenis, elke morgen klinkt het woord weer nieuw, telkens weer wordt het vervuld, voller van betekenis.

Wybrand Ganzevoort
© Classicale Werkgroep Kerk en Israël Utrecht