Tijdindeling

Als we het eerste hoofdstuk uit de Bijbel lezen, horen we dat God orde brengt in de chaos en daarin nieuwe fenomenen schept: de zon, maan en sterren, het uitspansel en de wateren van de aarde, de planten en dieren, en tenslotte de mens. “Waarom de mens als laatste?” is een vraag uit de Joodse overlevering. Met als verrassend antwoord: ”om de mens nederigheid te leren, want zelfs de mug is eerder geschapen dan de mens.”
Het refrein bij al die scheppingsdagen is: ‘Toen was het avond geweest en het was morgen geweest…’ Aan deze teksten ontleent het jodendom de gewoonte om de dag te beginnen bij de avond. In de Joodse kalender verspringt de datum bij het invallen van de duisternis, als er drie sterren zichtbaar zijn aan de hemel.
Na zes scheppingsdagen rust God. ‘En God zegende de zevende dag en heiligde die, omdat Hij daarop gerust heeft van al het werk dat God scheppende tot stand had gebracht.’
Die zevende dag krijgt van God een aparte plaats (heiligen is: apart zetten). De laatst-geschapene, de mens, mag beginnen met een rustdag, om met God te genieten van Zijn schepping en te zien dat het goed is.
Als de mens op de wereld komt, heeft God de tijd ingedeeld: nacht en dag, zes dagen werk, één dag rust: week in, week uit.
In de Joodse kalender ziet u dat terug: de eerste tot en met de zesde dag hebben als naam gewoon hun rangnummer, alleen de zevende dag heet anders: sjabbat, ophouddag. De bruiloft in Kana werd gevierd ‘op de derde dag’ (van de week!), dus op dinsdag. Volgens goede Joodse traditie, ook nu nog. Want op de derde scheppingsdag zei God twee keer dat het goed was — een dubbele zegen van die dag, wat in de traditie wel uitgelegd wordt als één zegen voor de bruid en één voor de bruidegom.
De christelijke kerk heeft de eerste dag van de week, de dag van de Opstanding ingevoerd als rustdag. De dagen van de week kregen heidense namen. De dag van de opstanding wordt genoemd naar de zon — een verwijzing naar de tijden dat farao’s en keizers vereerd werden als zonnegoden. En als u in uw agenda kijkt, ziet u dat de eerste dag van de week ook aan het schuiven is: in de meeste agenda’s begint de week op maandag, in feite dus de tweede dag, een teken van de secularisering van onze samenleving.

Martha Alderliesten

gepubliceerd 2000