Een unieke rol

De Utrechtse Liberaal Joodse Gemeente was een gemeente zonder synagoge. In 2004 nam zij de gerenoveerde synagoge van het voormalige Centraal Israëlitisch Weeshuis in gebruik.
Men had één eigen Tora-rol, en leende een tweede afkomstig uit een synagoge zonder gemeente…
Voor een goed verloop van een synagoge-dienst zijn drie Tora-rollen, handgeschreven op perkament, gewenst.
Het oecumenische Beraad Kerk en Israël Utrecht, dat jaarlijks de Sjoa-herdenking organiseert, begint een geld-inzamelingsactie en kan dan opdracht geven tot het schrijven van een Tora-rol.
Waarschijnlijk is nooit eerder een Tora-rol door christenen aangeboden aan een Joodse gemeente. Op zondag 7 oktober 2007 (Israëlzondag!) vindt die unieke gebeurtenis plaats in een middagdienst, met een aantal gevers als genodigden.
Na inleiding en hoofdgebed opent men de Heilige Arke (kast met Tora-rollen). Onder gezang worden de rollen naar de toegangsdeur van de synagoge gedragen: samen met de kinderen vormen ze het ‘welkomstcomité’ voor de nieuwe Tora-rol.
Deze wordt binnengedragen, gewikkeld in een gebedsmantel, onder een gebedsmantel als baldakijn. Met de Tora-rollen in de armen danst men rond de biema (lezenaar). Terwijl de andere rollen weer in de Heilige Arke gaan, wordt de nieuwe rol op de biema neergelegd. Daar wordt hij voltooid: het perkament wordt bevestigd aan de linkerstok, waarop een tekst uit Ruth staat. De nu complete rol wordt omhooggehouden, waarna Deuteronomium 29:9-14 wordt voorgelezen.
De rol wordt nogmaals hooggehouden en, zoals alle Tora-rollen, voorzien van een mantel met op iedere stok een kroon. Nadat uit Ruth gelezen is en gebeden, krijgt de rol zijn plaats in de Heilige Arke.
Rabbijn Soetendorp houdt een toespraak. “De Tora is niet één keer gegeven, maar iedere keer als wij uit de Tora lezen, wordt hij opnieuw gegeven.” (zie Deuteronomium: het Verbond is gesloten “niet met jou alleen, maar met iedereen die hier aanwezig is vandaag èn ook met iedereen die vandaag niet hier aanwezig is”: d.i. verleden èn toekomst.) Hoorbaar ontroerd roept hij de kinderen in herinnering die vroeger in deze ruimte hun gebeden zeiden en er niet meer zijn. Maar ook: “de achterkleinkinderen van de kinderen die de nieuwe Tora-rol hebben binnengehaald, zullen nog uit deze rol lezen!”
Na de dienst spreekt de voorzitter van het Beraad Kerk en Israël. Hij haakt in op de tekst op de linkerstok: ”uw volk is mijn volk, uw God is mijn God, en onze rol is jullie rol.”

Martha Alderliesten

gepubliceerd 2007