Zonen van Haman

Omdat de Joodse kalender en onze (gregoriaanse) kalender van verschillende systemen uitgaan, vallen de Joodse feesten nooit op een vaste gregoriaanse datum. Het Poeriemfeest is altijd op 14 adar, precies een maand voor Pesach. Maar wanneer is dat op onze kalender?
Veel websites van Joodse organisaties hebben een Joodse kalender. Ik keek bij www.aish.com.
Poeriem blijkt dit jaar op 5 maart te vallen. Zoals bij bijna alle dagen staat ook hier een link ‘deze dag in de Joodse geschiedenis’. Ik klikte erop, in de verwachting een samenvatting te vinden van het verhaal uit het Bijbelboek Ester. Lang geleden ontkwamen de Joden in Perzië aan uitroeiing dankzij de moed van Mordechai en zijn nichtje koningin Ester. De aanstichter van het onheil, Haman, werd opgehangen. Veel Jodenhaters vonden de dood. De tien zonen van Haman werden ook opgehangen.
Inderdaad staat dat verhaal bij 14 adar. Maar er staan nog een paar verhalen, over recentere Jodenhaters:
Hitler haatte het Poeriemfeest hartgrondig. Toen de nazi’s in september 1939 Polen binnenvielen, verbood hij het lezen van het boek Ester en beval hij dat op Poeriem alle synagoges gesloten en vergrendeld moesten worden. “Tenzij Duitsland overwint” verklaarde hij, “zullen de Joden de verwoesting van Europa vieren met een tweede triomfantelijk Poeriemfeest”.
Op Poeriem 1942 hing de SS in de Poolse stad Zdunska Wola tien Joden op, als een sadistische parodie op de gebeurtenissen in het boek Ester. De overige Joden van de stad werden door de Gestapo uit hun huizen gehaald om hiervan getuige te zijn. In het volgende jaar werden op Poeriem tien Joden geëxecuteerd in de stad Piotrkow.
(Beide plaatsen liggen in de provincie Lodz. Bij Piotrkow was in september 1939 hard gevochten. Al een maand later werd er een Joods getto ingericht, het eerste van Polen. Alle 10.000 Joden uit de stad, zo’n 20% van de bevolking, en 15.000 Joden uit omringende plaatsen werden daar opgesloten.)
Een laatste vermelding bij 14 adar is wel heel bijzonder:
Julius Streicher had in 1923 het nazi-weekblad Der Stürmer opgericht, dat fel antisemitisch was. Hij werd in het grote proces in Neurenberg tegen de kopstukken van het nazistische Derde Rijk ter dood veroordeeld wegens misdaden tegen de menselijkheid. In de vroege morgen van 16 oktober 1946 werd hij samen met negen andere nazi’s opgehangen: tien verre nazaten van Haman. Toen Streicher in Neurenberg het schavot beklom, riep hij: ‘Poeriemfeest 1946!’

Martha Alderliesten, 2015