Wie is toch deze?

Er wordt veel gesproken over de Joodse wortels van het christendom. Let wel: wortels, en niet: achtergrond. De achtergrond maakt iets duidelijk. Maar zonder wortels kun je niet leven! Dit is bepalend ook voor ons verstaan van de persoon van Jezus.
Nu we tegenwoordig – gelukkig – meer inzicht hebben in de wijze van denken in de Joodse traditie, willen we dit uiteraard eveneens toepassen op de manier waarop we Jezus verstaan. Joodse nieuwtestamentici zoals David Flusser hebben ons dit leren inzien. We krijgen dan wel een visie op Jezus die op bepaalde punten duidelijk afwijkt van de dogmatische manier van benaderen die veelal nog gangbaar is. Ik ben tot een nieuwe wijze van verstaan gekomen*) van de werkelijkheid van Jezus’ persoon in de benaming: Jezus als Gods Gevolmachtigde. De Eeuwige heeft Hem aangesteld om zich in zijn naam tot Israël te richten, opdat zijn liefde tot allen zal doordringen. Als teken van deze volmacht verrichtte Hij wonderen en sprak Hij met gezag.
Met behulp van onze huidige kennis van het Jodendom ontdekken we dat de schrijvers van het N.T. puur Joods hebben gedacht. We zien dat bij de vier evangelisten. Johannes neemt hier een aparte plaats in. In overeenstemming met de Joodse manier van uitleg let deze evangelist meer op de zin van Jezus’ optreden dan dat hij alleen een getrouwe weergave geeft van zijn woorden en daden. Bij Paulus ontdekken we dat hij dikwijls vanuit de Midrasj, de actualiserende vertolking, de betekenis van Jezus’ persoon weergeeft. Dat zien we onder meer in Filippenzen 2:6-11 en in Colossenzen 1:15-20. Een belangrijk gedeelte is ook Hebreeën 1:2vv. omdat we hier kernachtige uitspraken over de zin van Jezus’ persoon vinden. Die benadering komt pas tot haar recht als we die verstaan vanuit de Joodse wijze van denken.
Willen we als christenen werkelijk volgelingen zijn van de Jood Jezus, dan zullen we zijn behoren tot Israël ernstig moeten nemen. Dat betekent dat we anders zullen moeten leren denken over Hem. Als we dit niet doen, snijden we de band met onze Joodse wortels door en is het christendom een geheel andere godsdienst geworden. Maar dan hebben we Jezus, onze Heer, tot iemand anders gemaakt dan Hij eigenlijk is!

Willem S. Duvekot

*) zie een boek van mijn hand: Wie is toch deze? Jezus’ persoon vanuit de Joodse traditie. Een poging (Uitgave Boekencentrum Zoetermeer)

gepubliceerd 1998