Lezen Joden en christenen dezelfde Bijbel?

Kortgeleden verscheen een uitgave van Tenach. Naast de grondtekst van de Hebreeuwse Bijbel staat de Nieuwe Bijbelvertaling afgedrukt. De namen in de Nederlandse tekst zijn aangepast aan de Joodse gewoonten.
Dat roept de oude vraag weer wakker: “Lezen Joden en christenen dezelfde Bijbel?” Voor Joden is het antwoord duidelijk: “Nee”. Ook als je je beperkt tot wat wij het Oude Testament noemen en Joden Tenach. We lezen het niet op dezelfde manier, en we gaan er heel verschillend mee om.
Het is dezelfde tekst, en we lezen dezelfde verhalen, en uit die verhalen leren we de Eeuwige kennen en de mens. Dat hebben we gemeen. Maar het zijn niet alleen verhalen.
Joden lezen namelijk in Tenach veel voorschriften waaraan ze zich willen houden, en christenen lezen daar glad overheen. Die voorschriften zijn leefregels, aanwijzingen hoe het leven vorm te geven, hoe het te heiligen. Dat gaat over gebed en kleding, dat gaat over eten en drinken, dat gaat over hulp en liefdadigheid, dat gaat over de verzorging van je lichaam, over alles eigenlijk.
Veel christenen lezen het Oude Testament door de bril van het Nieuwe Testament, en zien overal de boodschap van Christus doorschijnen. Joden lezen Tenach door de bril van de traditie van het lernen, van de commentaren, van de discussies van de geleerden. Christenen zeggen vaak: het staat zo in de Bijbel en dus is het zo; Joden weten dat er altijd verschillende mogelijkheden van uitleggen zijn: “zeventig gezichten heeft de Tora”.
Het is heel leerzaam voor christenen om van die manier van omgang met de Bijbel kennis te nemen.

Wybrand Ganzevoort
naar aanleiding van het artikel “Omgaan met de Bijbel” van Lou Evers

gepubliceerd 2006