-
Antisemitisme en Sjoa
-
Bijbel
- "De binding van Isaäk"
- “U moet uw naaste liefhebben als uzelf”
- De Gezalfden
- De mens en de tuin
- De Messias moet nog komen?
- De priesterlijke zegen - Numeri 6:24-29
- De werken der barmhartigheid
- Een godsgetal
- Een Joodse jongen - bar mitswa
- Een Joodse jongen - besnijdenis
- Een Joodse jongen - lossen van de eerstgeborene
- Een Psalm voor Esther
- Hanna in 1 Samuël 1
- Hart van Tora
- Het Lied aan de Zee
- Jezus de Nazoreeër
- Lankmoedigheid
- Loof de Eeuwige, want Hij is goed (Psalm 136)
- Melaats!
- Nazireeër of Nazoreeër?
- Ondertussen
- Ruth
- Stad en Lande
- Tijdindeling
- Van God gesproken
- Verbonden
- Verzoening met Esau
- Overige (12) Invouwen
-
Geschiedenis
- 9/11
- Archeologie en geloof
- Bevrijdingen herdenken
- De Davidster
- De Essenen
- De Farizeeën - Hoeders van het Verbond
- De Mystieke Molen
- De niet vergeten ramp van 1492
- De Sadduceeën – de partij van Toen en Poen
- De WIZO
- Een geschiedenis apart
- Een synagoge in Marokko
- Goede wil
- Het feest van de lichtjes
- Het Joods monument in Woerden
- Het Joodse verleden van Recife
- Het koninkrijk Juda
- Hoe lang nog?
- Hy droegh onse smerten
- Jeruzalem - stad van vele namen
- Jom Hasjoa (1)
- Jom HaSjoa (2)
- Joods leven in Moskou
- Jubileum
- Neve Sjalom/ Wahat al – Salam: Oase van Vrede
- Ook Stolpersteine in Utrecht
- Opdat wij niet vergeten
- Respect
- Vasten in de zomer
- Wie schrijft onze geschiedenis?
- Yad Vashem
- Overige (16) Invouwen
-
Jodendom algemeen
-
Joods leven
- ‘Op het leven!’... of ‘Daar ga je!’...
- (Joods) bidden (2): formuliergebeden
- (Joods) bidden: hoe bidden?
- Bekentenis
- De priesterlijke zegen - Numeri 6:24-29
- De talliet
- Franje die ertoe doet
- Gedachtenis aan de gestorvenen
- Geen amulet
- Het keppeltje
- Het servies
- Hoor Israël...
- Jad
- Jahrzeit; de verjaardag van het overlijden
- Je brood - een zegen
- Je kinderen zegenen
- Joods bidden (3): Het achttiengebed
- Joods leerhuis: een traditie van permanent leren
- Kasjroet – kieskeurig leven
- Matan Tora
- Menora en Chanoekia
- Op bezoek in de synagoge
- Op je hart binden
- Over gebed en ‘kawwana’ (innerlijke toewijding)
- Ritueel slachten: dieronvriendelijk?
- Schrijf het aan je poorten
- Tafelgebeden
- Tefilien
- Overige (13) Invouwen
-
Kalender
- Bevrijding... waartoe? De boodschap van Pesach
- Bevrijding... waartoe? De boodschap van Pesach
- Chanoeka
- Chanoeka
- Chanoeka: feest van de Tempelvernieuwing
- Dak (soekot)
- Dat wij zijn als kaarsen brandend op sjabbat
- De vijftig dagen tussen Pesach en Sjavoeot
- Het leven van de tijd tussen Maan en Zon
- Jom Hasjoa (1)
- Jom HaSjoa (2)
- Jom Kippoer: Grote Verzoendag
- Lag Ba'omer
- Maanden en jaren
- Mimoena
- Nieuwe maan
- Over de sjofar
- Pesach: Joods Pasen
- Pinksteren : ‘gewoon’ Joods
- Poeriem
- Poeriem
- Poeriem: Lotenfeest
- Rosj Hasjana: Joods Nieuwjaar
- Simchat Tora: Vreugde der Wet
- Sjavoeot: Wekenfeest
- Soekot: Loofhuttenfeest
- TISJA BE’AV, een treurdag in de zomer
- Toe bisj’vat, ‘het nieuwjaar voor de bomen’
- Toe Bisjvat: Nieuwjaar voor de bomen
- Vreugde der Wet
- Weken van troost en inkeer
- Weken van troost en inkeer
- Woord en Geest
- Zuurdesem
- Overige (19) Invouwen
-
Kerk en Israël
- Antisemitisme
- Antisemitisme - het volk en de volken
- Basiscursus Kerk & Israël
- Belijden in beleid
- Chagall en het kruis
- De Gezalfden
- De Israëlzondag
- De Israëlzondag: meer nog dan anders!
- De Messias moet nog komen?
- Een kerstboom in Jeruzalem?
- Een lichtje dat je moet koesteren
- Een unieke rol
- Eredienst en schriftlezing, oog in oog met Israël
- Israëlzondag
- Jeruzalem in de Joodse liturgie
- Jezus de Nazoreeër
- Lezen Joden en christenen dezelfde Bijbel?
- Nazireeër of Nazoreeër?
- Nes Ammim, christelijk dorp in Israël
- Ondertussen
- Onopgeefbaar verbonden
- Onopgeefbaar verbonden met het volk Israël
- Onopgeefbare verbondenheid met Israël vandaag
- Sjabbat in Israël: “motsé sjabbat”
- Van God gesproken
- Verwarring rond “Israël”
- Vroegchristelijke beeldvorming
- Wie is toch deze?
- Zes weken de tijd voor F.W. Marquardt....
- Zoek vrede en jaag haar na (Psalm 34:15)
- Overige (15) Invouwen
-
Land Israël
- 25 vragen over Israël en het Midden-Oosten
- Archeologie en geloof
- De Gouden Stad
- De hand van Mirjam
- De Menora voor de Knesset
- Een herinnering
- Een Joodse of een Israëlische staat?
- Gedenk de sjabbat en de zondag...
- Heilig(e) land lopers ?
- Het Volk van het Boek
- Jeruzalem, voor ik jou vergeet...
- Naar de toekomst
- Nes Ammim, christelijk dorp in Israël
- Neve Sjalom/ Wahat al – Salam: Oase van Vrede
- Onafhankelijkheidsdag in Israël (1998)
- Opdat wij niet vergeten
- Sjabbat in Israël: 'kabbalat sjabbat'
- Studeren in een oelpan
- Vredeswerk in Israël
- Vredeswerk in Israël
- Yad Vashem
- Overige (6) Invouwen
-
Meditatief
-
Recensies
- 'Joden en woorden' en 'Geschiedenis van de Joden'
- Abraham / Ibrahim
- Avinoe - het Onze Vader een joods gebed
- Christelijk spreken over God
- De Reformatie, het Oude Testament en de Joden
- De zonen van Korach
- Een gebroken wereld heel maken
- Fragmenten uit de Bijbel, vanuit Joodse beleving verbeeld en toegelicht
- Het Nieuwe Testament en de Talmud | Salomon Jacob Moscoviter (1827-1912)
- Hoe Joods wil je het hebben?
- Joden in Suriname
- Jodenhaat, Leven op de Westoever, Herinneringen
- Luther
- Managen met Mozes
- Omgaan met de bijbel
- Ontwakend Jodendom
- Parels van Wijsheid
- Tora - de vijf boeken van Mozes
- Tora lezen
- Via de rabbijnen naar het Nieuwe Testament
- Zijn bloed zij over ons ... (Mattheüs 27: 25)
- Overige (6) Invouwen
-
Reisverslagen
Het keppeltje
Wie als mannelijke toerist wel eens een synagoge heeft bezocht, herinnert zich ongetwijfeld het verzoek zijn hoofd te bedekken bij het binnengaan. U had wellicht zelf een keppeltje bij zich of een (zonne)hoed. Wellicht kon u een keppeltje lenen uit de mand bij de ingang, soms zelfs van karton! Het dragen van een keppeltje bij het binnengaan van de synagoge is een teken van eerbied voor de Schepper.
Joodse mannen dragen vaak een keppel(tje). Het traditionele hoofddeksel heet in het Hebreeuws een kippá, in het Jiddisch een yarmulke. Redenen voor het dragen ervan zijn de erkenning dat God “boven” ons is, de acceptatie van de 613 mitswot (geboden), en de identificatie met het Joodse volk. Het keppeltje herinnert de mens eraan dat er iets hoger is dan zijn hersenen, dan zijn kennis en zijn gedachten. Het is als een koepel die het aardse van het hemelse scheidt.
De bronnen voor het dragen van de keppel staan in de Talmoed. In tractaat Sjabbat 156b staat Bedek uw hoofd zodat de vrees van de hemel op u zal komen. In tractaat Kiddoesjin 32a staat dat rabbijn Choena, de zoon van rabbijn Josjoea nooit meer dan 4 ellen (2 meter) met zijn hoofd onbedekt liep. Hij legde uit: “Omdat de aanwezigheid van het opperwezen (Sjechina) altijd boven mijn hoofd is.” In het Oude of Eerste Testament is geen nadrukkelijk gebod te vinden om het hoofd te bedekken. Het lijkt erop dat het van oudsher een gewoonte is die steeds meer een verplichting werd: voor de voorzanger, voor degene die de Schriftlezing deed en voor de cohen (priester) die de zegen uitsprak.
Niet alle Joden dragen een keppeltje, en velen niet altijd. De reform-Joden of liberale Joden dragen nauwelijks meer een keppeltje. De orthodoxe Joden daarentegen plegen zowel in als buiten de synagoge een keppel te dragen. Bij de conservatieve (behoudende) Joden is het een algemene regel om in elk geval bij godsdienstige bezigheden een keppel te dragen.
Het type keppel geeft aan bij welke beweging de drager hoort. Modern-orthodoxe of religieus-zionistische Joden dragen een gekleurde, gehaakte keppel. Orthodoxe Joden dragen een zwarte keppel, vaak onder een hoed. Tegenwoordig dragen ook sommige vrouwen een keppel in synagogen die verwant zijn met het liberale jodendom. Orthodoxe vrouwen dragen na het huwelijk een pruik (sjeitel), een speciale joodse vorm van een hoofddoek, een pet of hoedje. Vóór het huwelijk bedekken zij hun haar niet.
Marianne van Amerongen
gepubliceerd 2006