De kracht van de Tora, ideeën die je leven veranderen
Auteur: Rabbi Lord Jonathan Sacks
Uitgeverij: Skandalon, 2025
Prijs: € 32,99
Jonathan Sacks behoeft eigenlijk nauwelijks nog introductie. Vijfentwintig jaar geleden verscheen zijn eerste Nederlandse vertaling, Leven met verschil, een pleidooi voor verdraagzaamheid te midden van toenemend extremisme – en nog altijd verrassend actueel. Sindsdien heeft zijn werk een steeds groeiende lezerskring gevonden. Dit jaar werd zijn vijfdelige commentaarserie op de Tora voltooid met het deel Deuteronomium.
En nu is er, vijf jaar na de Engelse uitgave, de Nederlandse vertaling van Judaism’s Life-Changing Ideas: De kracht van de Tora, ideeën die je leven veranderen. In meer dan vijftig korte essays volgt Sacks de wekelijkse Toralezing (parasja) volgens het joodse leesrooster. Elk hoofdstuk biedt een heldere beschouwing over de oude teksten, telkens uitmondend in een kernachtig en verrassend treffend levensveranderend idee.
Vaak wordt beweerd dat religie op haar retour is. De lezer van dit boek ontdekt het tegendeel. Sacks toont met verve hoe de Tora – eeuwenoud en geworteld in een andere tijd – nog altijd rechtstreeks spreekt tot de vragen, zorgen en dilemma’s van nu. Waar in de serie Verbond en dialoog de nadruk vooral lag op exegese, verschuift in De kracht van de Tora de aandacht naar het persoonlijke leven: naar onze vrijheid, ons morele kompas, onze verantwoordelijkheid én onze hoop.
Het boek ademt de vertrouwde Sacks-stijl: wijs, helder en verhalend. De kracht van de Tora ademt dezelfde aangename als zijn eerdere commentaren. Sacks presenteert het jodendom opnieuw als een bron van ideeën die de wereld voorgoed hebben veranderd – onder meer doordat het brak met “de oude wereld van magie, mysterie en mythe”. God gaf de mens vrije wil en plaatste hem als moreel wezen tegenover de werkelijkheid. Heiligheid ligt voor joden niet in hoe de wereld is, maar in hoe zij zou moeten zijn. Het joodse geloof, met zijn nadruk op recht, gebod, schuld en vergeving, vormt zo een tegenstem tegen fatalisme.
Zoals in al zijn werk ziet Sacks een duidelijke lijn lopen van het jodendom naar de humanistische waarden van de Verlichting, al is hij kritisch op het doorgeschoten individualisme van de moderne tijd. Juist daarom voelt dit nieuwe boek persoonlijker aan dan zijn eerdere commentaren.
De kracht van de Tora kenmerkt zich door minder diepgaande exegese, zoals in de Tora-commentaren. De nadruk ligt meer op levenswijsheid, minder op analyse, maar ook dan blijft Sacks even verfrissend. Ter illustratie een fragment uit parasja Sjoftiem (Deuteronomium 16:18–21:9), over het koningschap:
“De Tora is een aanhoudende verkenning van de vraag: in hoeverre is het mogelijk om een samenleving niet te organiseren op basis van macht? (…) Het jodendom is geen pleidooi voor machteloosheid… wel een pleidooi voor inperking, secularisatie en transformatie van macht.”
Nieuwsgierig hoe Sacks dit verder uitwerkt? Koop of leen dit boek en lees het zelf. En hebt u het uit, dan wachten er nog ruim vijfendertig andere titels van zijn hand – elk opnieuw een uitnodiging om dieper te kijken, verder te denken en wijzer te leven.
Derk F. Blom
Over de auteur
Rabbi Sacks was een veelgevraagd bijdrager aan radio, televisie en de pers, zowel in Groot-Brittannië als wereldwijd. Sinds zijn terugtreden als opperrabbijn van de United Hebrew Congregations of the Commonwealth – een functie die hij 22 jaar bekleedde, van 1991 tot 2013 – bekleedde Rabbi Sacks verschillende hoogleraarschappen aan diverse academische instellingen, waaronder Yeshiva University, New York University en King’s College London. Rabbi Sacks ontving 18 eredoctoraten, waaronder een Doctor of Divinity dat hem werd toegekend door de toenmalige aartsbisschop van Canterbury, Lord Carey, ter gelegenheid van zijn eerste tien jaar als opperrabbijn.
Sacks is een internationaal religieus leider, filosoof, bekroond auteur en gerespecteerde morele stem. Als erkenning voor zijn uitzonderlijke bijdragen aan het bevestigen van de spirituele dimensie van het leven ontving Rabbi Lord Jonathan Sacks in 2016 de Templeton Prize. In 2005 werd hij door koningin Elisabeth geridderd en in 2009 benoemd tot Life Peer, waarna hij zijn zetel innam in het Hogerhuis. Hij werd in 1948 in Londen geboren en trouwde in 1970 met Elaine. Samen kregen zij drie kinderen. Rabbi Sacks overleed op 7 november 2020, op 72-jarige leeftijd.
