Maanden en jaren
In Genesis 1 worden ‘lichten’ als lampen aan het ‘uitspansel des hemels’ gezet ‘om scheiding te maken tussen de dag en de nacht’ en om te dienen tot ’aanwijzing zowel van vaste tijden als van dagen en jaren’. (vers 14) De scheiding tussen dag en nacht, licht en donker is duidelijk. Het ritme van de […]
Kasjroet – kieskeurig leven
Kasjroet houdt in: rituele bereiding van voedsel, een zeer belangrijk onderdeel van het Joodse leven. Door koosjer voedsel te eten komt het Jood-zijn dicht bij huis en dicht bij het eigen lichaam. We kunnen drie kasjroet-wetten onderscheiden: Het verbod om bepaalde diersoorten te nuttigen, bijv. varken, paard, haas en konijn. Het gebod om vlees van […]
Antisemitisme
Wanneer er een duivel bestaat, is hem er alles aan gelegen het Joodse volk uit te roeien. Het heil van God komt tot ons via Israel, via de Joodse profeten, de Joodse apostelen en bovenal door Jezus, de Jood. In de brief aan de Romeinen schrijft Paulus: ‘Aan hen zijn de woorden van God toevertrouwd’ […]
Over de sjofar
Wie in september door Jeruzalem loopt kan plotseling een nogal hartverscheurend geluid horen. Het komt uit een oer-oud instrument, de ramshoorn, de sjofar. Psalm 89 leerde zingen: Welzalig is het volk dat naar die klanken hoort. We realiseren ons niet hoe die klank in werkelijkheid klonk. De klank van dit oer-instrument wil nogal wat teweeg […]
Gedachtenis aan de gestorvenen
een Joodse manier van omgang met het verleden Aan het eind van het kerkelijk jaar, in november, gedenken we de gestorvenen. Dan komen de ‘laatste dingen’ aan bod. En hoe we dat ook invullen, het maakt wel uit hoe we geleefd hebben. Sommigen hebben iets goeds van hun leven gemaakt, anderen een puinhoop, en er […]
Je kinderen zegenen
Bij het begin van de sjabbat op vrijdagavond worden in een Joods gezin de kinderen gezegend. Moeder heeft de twee sjabbatskaarsen aangestoken en de beracha (de zegenspreuk) uitgesproken: “Gezegend Gij Heer, onze God, Koning van de Wereld, die ons door zijn geboden een bijzondere taak hebt opgelegd en ons het aansteken van het Sjabbat-licht heeft […]
Je brood – een zegen
Mozes wist het al: je zult eten, je zult je verzadigen en je zult God danken (Deuteronomium 8 vers 10) Zo kom je in de Joodse wereld van het evangelie ook het gebruik tegen om bij het eten van het brood de dankzegging tot God te spreken. De gewoonte was en is om alvorens van […]
Ook dat is na de opstanding …
Twee beelden, vastgelegd op mijn netvlies. Het eerste werd zichtbaar door tranen heen. We lopen de lange weg vanaf de ingang van Auschwitz-Birkenau, waar de spoorlijnen onder de poort doorgaan. Een eindeloze weg. Hier loopt de geschiedenis van mijn christendom dood, denk ik. Barakken staan verspreid in de troosteloosheid. We komen langs het selectie-perron. Hier […]
De talliet
Het boek Numeri 15:37-40 (vert. J. Dasberg) zegt: De Eeuwige zei tegen Mosje: “Spreek tot de kinderen van Jisrael en zeg hun, dat zij Tsietsiet, franjeachtige draden, maken aan de hoeken van hun kleren, hetgeen ook voor hun verdere geslachten geldt en bij de franje-achtige draden aan de hoek moeten ze een draad van hemelsblauwe […]
Schrijf het aan je poorten
over de mezoeza De meest indrukwekkende mezoeza vond ik aan de Sionspoort in Jeruzalem. Je kunt aan alle kanten zien hoe hard in 1967 gestreden is om deze poort. De kogelgaten zijn overal nog zichtbaar. Het is dan ook een belangrijke toegangsweg tot de oude Joodse wijk van Jeruzalem. Aan deze geschonden poort vind […]