Poeriem
Het Joodse Poeriem- of Lotenfeest wordt uitbundig gevierd. Men leest de Esterrol. Dit gaat gepaard met een eigen ritueel. De voorganger rolt het hele perkament op de biema (katheder) uit en opent daarmee als het ware de verborgen geschiedenis. Ester is een prachtig geconstrueerd verhaal. Het begint met veel feesten in de burcht Soesan aan […]
Poeriem: Lotenfeest
Op 14 adar (februari/maaart) vieren de Joden Poeriem, het Lotenfeest; maar in de synagoge wordt al een voorzet gegeven op de sjabbat vóór Poeriem door de lezingen uit de Tora: “Gedenk wat Amalek u gedaan heeft…” tijdens de woestijnreis (Deuteronomium 25:17 e.v.) en uit de Profeten: de strijd tussen koning Saul en Agag, koning van […]
Chanoeka: feest van de Tempelvernieuwing
Na de terugkeer uit de ballingschap was de Joodse staat eeuwenlang een vazalstaatje. De vrijheid die de Perzen verleenden, werd sinds de overheersing door Alexander de Grote steeds meer beknot. De trend was de Griekse godsdienst en beschaving tot de bindende factor in het enorme rijk te maken. De Joden werden onderdrukt door de Syrisch-hellenistische […]
Simchat Tora: Vreugde der Wet
Simchat Tora, of Vreugde der Wet, is het laatste van de grote najaarsfeesten. Het sluit direct aan bij het Loofhuttenfeest, dat herinnert aan de tocht door de woestijn na de bevrijding uit Egypte. De vraag is, hoe je als volk verder kunt leven, na de bevrijding van de onderdrukking en nadat je hebt moeten leven […]
Soekot: Loofhuttenfeest
In het najaar volgen de Joodse feesten elkaar heel snel op: Rosj Hasjana, tien dagen later Jom Kippoer, na vier dagen Soekot, dat acht dagen duurt, en aansluitend Simchat Tora. Soekot, het Loofhuttenfeest, herinnert aan de tocht door de woestijn. Het bouwen van de loofhut begint direct na Jom Kippoer (Grote Verzoendag). De gedachte daarachter […]
Jom Kippoer: Grote Verzoendag
Op Joods Nieuwjaar wordt vele malen de sjofar geblazen, op verschillende manieren. Die verschillende sjofar-klanken brengen een huivering teweeg. Volgens de Talmoed doet het rauwe geluid denken aan de moeder van de Kanaänitische generaal Sisera, die, weeklagend, vergeefs wacht op de terugkeer van haar zoon. Die klanken roepen op tot inkeer en bezinning. De tien […]
Rosj Hasjana: Joods Nieuwjaar
In Exodus 12:2 lezen we: ‘Deze maand’ (van de uittocht uit Egypte) ‘zal u het begin der maanden zijn; zij zal u de eerste der maanden van het jaar zijn’. De uittocht had in het voorjaar plaats, dus u zult verwachten, dat Rosj Hasjana (of Joods Nieuwjaar) in het voorjaar valt. Maar Rosj Hasjana valt […]
De Nieuwe Maan, rest van een feest
Zon en maan als tijdwijzers: ‘lichten aan het hemelgewelf als tekenen, voor feesttijden, voor dagen en jaren…’ [Genesis 1:14]. De zon geeft het ritme aan van dag en nacht, bij haar opkomst is het tijd voor het ochtendgebed, bij haar ondergang is het tijd voor het avondgebed. De maan geeft langere tijden, maanden, aan: van […]
Sjabbat
Als een Jood gevraagd zou worden, wat de belangrijkste dag van het jaar is, zou hij waarschijnlijk ‘sjabbat’ zeggen. Iemand zei ooit: “de Joden hebben niet de sjabbat in stand gehouden, maar de sjabbat heeft de Joden bijeen gehouden.” ‘Sjabbat’ komt van een Hebreeuws werkwoord dat ‘staken, ophouden’ betekent. In de twee versies van de […]
Dat wij zijn als kaarsen brandend op sjabbat
Meekijken om de hoek, over de schouder heen, zo zou ik het nieuwe proces van omgang van christenen met Joden willen noemen. In die benadering zit iets van voorzichtigheid en schroom, maar ook van nieuwsgierigheid. Die nieuwsgierigheid is ingegeven door de hernieuwde ontdekking dat christenen volgelingen zijn van een Jood, maar ook door de indrukwekkende […]