De Farizeeën – Hoeders van het Verbond
In onze taal hebben de Farizeeën geen beste naam. Het is niet leuk als je als “schijnheilige farizeeër” wordt weggezet. Dat hebben de Farizeeën niet verdiend. Wie waren de Farizeeën? De beweging ontstond tijdens de Babylonische ballingschap met de “Soferiem”, de Schriftrolschrijvers. Zo ontstond veel Tora-kennis onder leken, niet behorend tot de priesterklasse. Hoewel er […]
“De binding van Isaäk”
Een Joodse benadering “Hierna gebeurde het, dat God Abraham op de proef stelde, Hij zeide tot hem: Abraham, en deze zeide: Hier ben ik. En Hij zeide: Neem toch uw zoon, uw enige, die gij liefhebt, Isaäk, en ga naar het land Moria, en offer hem daar tot een brandoffer op een der bergen, die […]
Lezen Joden en christenen dezelfde Bijbel?
Kortgeleden verscheen een uitgave van Tenach. Naast de grondtekst van de Hebreeuwse Bijbel staat de Nieuwe Bijbelvertaling afgedrukt. De namen in de Nederlandse tekst zijn aangepast aan de Joodse gewoonten. Dat roept de oude vraag weer wakker: “Lezen Joden en christenen dezelfde Bijbel?” Voor Joden is het antwoord duidelijk: “Nee”. Ook als je je beperkt […]
Jad
Blijf af met je jatten…. De meeste mensen zullen de uitdrukking kennen. Daarbij realiseren ze zich doorgaans niet dat dat woord ‘jatten’ uit het Hebreeuws komt. ‘Jad’ betekent: hand. En zo hebben we in deze uitdrukking een perfecte vertaling. Jad is ook een joods gebruiksvoorwerp. Een aanwijsstokje met een klein handje aan het eind. Wie […]
De hand van Mirjam
Bij de schoonmaak vond ik een kinder-armbandje terug. De sluiting is een eenvoudig haakje, dat door een oog gaat van een kettinkje waaraan een handje bungelt. Het is een symmetrisch handje, waarvan de duim en de pink naar buiten wijzen. In de souvenir-winkeltjes in Israël zijn dergelijke handjes in alle soorten en maten te koop: […]
‘Op het leven!’… of ‘Daar ga je!’…
Jaren geleden kocht ik in Jeruzalem een ‘Chai’, een hangertje van ‘Eilatsteen’, gevat in zilver. Het leek op een schaapje, maar het bleek de Hebreeuwse letter chet met daaraan vast de jod te zijn. Het is een dierbaar hangertje geworden, een herinnering aan mijn eerste Israëlreis. ‘Chai’ op zich betekent ‘levend’ en slaat op God zelf: ‘de Levende’ en […]
Het servies
De spijswetten (kasjroet) zijn een belangrijk onderdeel in een Joods huishouden. Altijd dient men onderscheid te maken tussen melk- en vleeskost. In Exodus 23:19 staat dat het verboden is om “een bokje in de melk van zijn moeder te koken”. Uit deze brontekst is een manier van leven ontstaan die zich uitstrekt tot de alledaagse […]
Het keppeltje
Wie als mannelijke toerist wel eens een synagoge heeft bezocht, herinnert zich ongetwijfeld het verzoek zijn hoofd te bedekken bij het binnengaan. U had wellicht zelf een keppeltje bij zich of een (zonne)hoed. Wellicht kon u een keppeltje lenen uit de mand bij de ingang, soms zelfs van karton! Het dragen van een keppeltje bij […]
Franje die ertoe doet
Zittend op een terrasje in een drukke winkelstraat hartje Jeruzalem, zie ik een paar jonge mannen, die manlijke voorbijgangers aanspreken: ‘Heeft u vanmorgen al gebeden meneer?’ Wie ontkennend antwoordt, kan alsnog ter plekke een gebedsmantel omslaan, gebedsriemen leggen en het formuliergebed zeggen (of lezen van een papiertje). Gelovige Joden worden geacht iedere dag drie keer […]
Op je hart binden
Als we iets erg belangrijk vinden, doen we dat wel eens bij onze kinderen: het op hun hart binden. Dan gaat het om regels waar ze beslist niet van af mogen wijken. Maar kun je dat doen? Stel je het voor: met een lint een doosje op het hart binden? Dat gaat niet goed, daarvoor […]