Avinoe – het Onze Vader een joods gebed
Piet Warnes De Stichting Pardes heeft in samenwerking met de uitgeverij Adveniat een nieuwe editie verzorgd van het boekje Avinoe dat in de tachtiger jaren verscheen en sinds lang niet meer verkrijgbaar was. Het is een geheel herziene en opnieuw vormgegeven uitgave. Aanleiding was de ‘nieuwe’ tekst van het Onze Vader zoals die door de bisschoppen van […]
De Reformatie, het Oude Testament en de Joden
Piet Warners In dit jaar van gedenken van de Reformatie past de verschijning van dit boek heel goed. De auteur Dr Wulfert de Greef – emeritus predikant sinds 2001 – promoveerde in 1984 op een proefschrift: Calvijn en het Oude Testament. Gezien zijn publicaties is hij altijd aan het studeren geweest op de periode der Reformatie. […]
Managen met Mozes
Piet Warners Een intrigerende titel. Mozes als manager? Jawel. ‘Mozes zal uiteindelijk een toekomstvisie ontwikkelen met richtlijnen van universele betekenis: winst voor zijn volk en winst voor de wereld’. Dit schrijft Marcel Poorthuis ongeveer in het midden van zijn boekje (blz 48) Marcel Poorthuis heeft theologie en muziek gestudeerd, heeft zich zeer verdiept – en […]
Onopgeefbaar verbonden
Vierenvijftig jaar geleden werd de omvang van de massamoord op het Joodse volk in Europa bekend. Steeds kwamen er weer nieuwe feiten bij. Er was behoefte om na alle verschrikkingen een teken van verbondenheid te geven. Verklaringen van Kerken kwamen in de loop der jaren in Europa tot stand. Dat was de schokgolf, ontstaan na […]
Bevrijdingen herdenken
Het heeft mij altijd verbaasd dat een Hebreeuwse volksstam uit Egypte wegtrok en duizenden jaren, later als Volk en Staat Israël, zijn bevrijdingsfeest viert. Zijn het de rituelen? Is het de kracht van hun religie? Maar ook niet-religieuze Joden vieren Pesach. Is het hun saamhorigheidsgevoel, veroorzaakt door hun eeuwenlange diaspora? Je wordt als Jood geboren, […]
Over gebed en ‘kawwana’ (innerlijke toewijding)
Toen ik las in het boek ‘In het licht van Zijn Aangezicht’ van de Joodse denker Abraham Heschel stuitte ik op het woord ‘kawwana’. (*) Het wil aanduiden hoe de mens zonder de innerlijke toewijding niet werkelijk kan bidden. Of zoals wel wordt gezegd: “Gebed zonder kawwana is als een lichaam zonder ziel.” De vraag die […]
De WIZO
In de tweede helft van de 19e eeuw bloeide het nationalisme. Het Joods nationalisme is beter bekend als zionisme. Door de pogroms in Oost- Europa trokken veel Joden naar het westen (Amerika!) of naar Palestina, dat na de Eerste Wereldoorlog Brits mandaat-gebied werd. Er waren Britse Joden die zich bezig hielden met politiek zionisme. Hun […]
Zuiver eten
Eet u graag paprika? slakken? knoflook? rauwe haring? witlof? inktvis? paardeworst? spruitjes? sprinkhanen? Mensen zijn er kieskeurig in, en vooral wat ze niet gewend zijn, dat eten ze niet zo gauw. Wat de een wel eet, daarvan gruwt de ander. Het is niet alleen maar gewoonte, het is ook een zaak van identiteit, en soms […]
Een Joodse of een Israëlische staat?
Veel West-Europeanen lijkt een seculier, Israëlisch-Joods Israël een heel redelijke oplossing voor het Palestijns-Israëlisch conflict. Een Israëlische film die ik eens zag bracht mij tot nadenken. Het was de verfilming van een vliegtuigkaping in Entebbe (Oeganda, 1976). De inzittenden werden allen opgesloten. Daarna werden heel nadrukkelijk, één voor één, de Joden eruit gehaald. Eén voor […]
Vredeswerk in Israël
Je kunt je afvragen wat de “vredebewegingen” in Israël nog betekenen, nu zoveel goodwill de laatste jaren gewoon kapot is gegaan. Wat zijn ze nog waard? Het vredesproces is praktisch dood. Maar er zijn Joden en Palestijnen in Israël die ondanks alles contact met elkaar houden, individueel, als groep(je) en sommigen wonen bij elkaar. “Vredesbewegingen”, […]