Hoor Israël…
“Eén van de belangrijkste stukken uit ons gebedenboek is Sjma. We zeggen het iedere ochtend en iedere avond. En voor het naar bed gaan. (…) Ja, velen van onze martelaren… gingen met het “echad” (één; op de laatste ademtocht – red.) de dood in.” Zo wordt in een leerboek voor de Joodse jeugd het belang […]
Dak (soekot)
Bij de viering van Soekot, het Loofhuttenfeest, is de regel dat je een hut maakt, een soeka, met alleen wat takken of bladeren als dak, en dat je daarin een week lang leeft. Je moet door het dak heen de hemel kunnen zien. Het Hebreeuwse woord voor dak is gag, en dat is meestal het […]
Matan Tora
In een protestantse kerk ligt op de preekstoel of de lessenaar vaak een prachtige oude Bijbel. Opengeslagen, want er moet uit gelezen kunnen worden. Maar weinig van die kanselbijbels in de Statenvertaling worden nog gebruikt voor de Schriftlezing. Daar wordt een nieuwere vertaling voor gebruikt, vaak de nieuwste. Wie in een synagoge binnenkomt, ziet geen […]
Verbonden
Luk 2 vs 21: Hij werd besneden en kreeg de naam Jezus. Besneden, dat wil zeggen, hij werd opgenomen in het Verbond, het verbond tussen de Eeuwige en Abraham. Dat verbond is lang geleden gesloten en sindsdien horen ze bij elkaar, zijn ze verbonden, de Eeuwige en Abraham. En al wie bij Abraham hoort, mag […]
Een Psalm voor Esther
Toen David na de dood van Absalom terug ging naar Jeruzalem spaarde hij het leven van Simi, een familielid van Saul (2 Sam 19:20vv). Volgens de Talmoed (bMeg 13a) was dat omdat David voorzag dat Esther en Mordechai later een belangrijke rol zouden spelen in de verlossing van Israël, en zij waren nakomelingen van Simi […]
De werken der barmhartigheid
Uitgaande van Mattheüs 25 is in de christelijke traditie het spreken over de zeven werken der barmhartigheid opgekomen: de hongerigen voeden, de dorstigen laven, de vreemdelingen huisvesten, de naakten kleden, de zieken verzorgen, de gevangenen bezoeken. In de 12e eeuw is daar het begraven van de doden aan toegevoegd (7 is een mooier aantal dan […]
Loof de Eeuwige, want Hij is goed (Psalm 136)
De Joodse dichters van de psalmen laten niet alleen in woorden maar ook in vorm zien dat de lof aan God hun boven alles gaat. Die lof krijgt vorm door een heel precieze woordkeus waarin de getalswaarde van de letters een grote rol speelt. Ik spel graag met de lezer psalm 136 bij wijze van […]
“U moet uw naaste liefhebben als uzelf”
“U moet uw naaste liefhebben als uzelf”, staat er in Leviticus 19 : 18b. En ook vinden we deze zin bij Matthëus (22 : 39), bij Markus (12 : 31) en bij Lukas (10 : 27). Zo krijgt deze uitspraak de kracht van een gezegde, dat vaak als samenvatting van de Tien Woorden wordt gememoreerd, […]
Het Nieuwe Testament en de Talmud | Salomon Jacob Moscoviter (1827-1912)
Uit een nalatenschap kreeg ik een oud boek (1883) met bovenstaande titel. De Talmud is het grote Joodse verzamelwerk ontstaan uit de mondelinge traditie met allerlei uitleg van, gedachten over en verhalen rondom de Hebreeuwse Bijbel. De auteur Salomon Jacob Moscoviter (1827-1912) was tientallen jaren secretaris van de Israëlitische Gemeente van Rotterdam. In een bespreking […]
Pinksteren : ‘gewoon’ Joods
Binnenkort is het weer Pinksteren. Het feest waarop we vieren dat het evangelie er is voor alle volken. De ervaring van de ‘uitstorting van de Geest’ (Hand.2) is daarvan de basis. In Joodse ogen en binnen de orde van de Joodse ‘hoge feesten’ (Ex. 23: 14-17) passen de gebeurtenissen die in Handelingen 2 beschreven zijn […]