Joods leven in Moskou
Niet ver van het Kremlin is de oudste synagoge van Moskou te vinden. De Choralnaya Synagoge, een indrukwekkend gebouw in neo-classicistische stijl. De oudste van Moskou – toch gaat de stichting er van niet verder terug dan tot 1887. Tot die tijd mochten Joden zich niet in Moskou vestigen. Tsaar Alexander III – hoewel geen […]
Democratisch Israël
Vaak wordt Israël geassocieerd met onrecht en geweld. In Nederland willen we graag helpen, “bruggen bouwen”, bijdragen aan recht en verzoening. Minder bekend is dat er in Israël ook honderden Israëli’s mee bezig zijn: vrouwengroepen, ex-militairen, gemengde Joods-Arabische groepen, soms heel bescheiden, soms indrukwekkend, gedreven door eigen ervaringen. Ik wil er enkele van noemen. “Rabbi’s […]
Uw wil geschiede
Wat wil God? Wie daarover na gaat denken komt al gauw bij de vraag Wie is God? En: wie is de mens? Daarover heeft dr Rachel Reedijk laatst (13 maart 2012) op een bezinningsmiddag gesproken. Voor Joden is Jom Kippoer / Grote Verzoendag heel belangrijk. In de liturgie gaat het dan om vergeving en omkeer, […]
Vroege chassidiem
[⚠️ Suspicious Content] Vanwege de onrust onder de Romeinse bezetting in Israël ontstond rond het begin van onze jaartelling de behoefte om bepaalde mondelinge overleveringen op schrift te stellen. Omstreeks het jaar 200 werden deze geschriften bijeengebracht door rabbi Juda Hanasi in de Misjna. Daarin komt een verhaal voor over Choni, die in de eerste […]
Vreugde der Wet
Uit je dak gaan met een boekrol. Kan dat? Jawel – dat gebeurt in alle synagoges wereldwijd tijdens het feest van de Vreugde der Wet – het laatste van de Joodse najaarsfeesten onmiddellijk na het Loofhuttenfeest. Vreugde der Wet? Kun je aan een wet vreugde beleven? De Hebreeuwse naam: Simchat (vreugde) Tora. Tora: de eerste […]
De mens en de tuin
Het verhaal in Genesis 2 en 3 staat bij ons bekend als 船e Zondeval Maar je kunt het ook anders lezen. Ik heb bij een aantal Joodse auteurs gevonden dat ze het lezen als een verhaal van de mens die volwassen wordt. Ze wijzen er op dat het woord zonde pas voor het eerst voorkomt […]
Hy droegh onse smerten
T’en zijn de Joden niet, Heer Jesu, die u cruysten, Noch die verradelijck u togen voort gericht, Noch die versmadelijck u spogen int gesicht, Noch die u knevelden, en stieten u vol puysten, T’en sijn de crijghs_luy niet die met haer felle vuysten Den rietstock hebben of den hamer opgelicht, Of het vervloecte hout op […]
Een herinnering
Het is lang geleden, zo’n dertig jaar jaar na de 2e wereldoorlog. Ik had in verschillende kibboetsiem gewerkt en had in Israël goede vrienden gekregen, waaronder Sjlomo en zijn vrouw Miriam. Ik werd uitgenodigd voor het huwelijk van hun oudste dochter Rachel. Het was de eerste keer dat ik een Joods huwelijk zou meemaken en […]
Een lichtje dat je moet koesteren
‘Jij bent een instrument van de Eeuwige, de stem van jouw ziel looft God’, houdt rabbijn Navah Tehila een groep mensen in Ermelo voor. Kennis van het Jodendom is voor ons christelijk geloof van wezenlijk belang. In veel gemeenten proberen Kerk en Israël-commissies of –werkgroepen dan ook allerlei aspecten daarvan door te geven. In Ermelo […]
Het leven van de tijd tussen Maan en Zon
Toen ik voor het eerst naar Israël ging, verheugde ik mij op de viering van onafhankelijkheidsdag op 14 mei. Op die dag werd in 1948 de staat Israël gesticht. Maar op de bewuste datum was er niets bijzonders te merken. Bij navraag bleek dat de onafhankelijkheidsdag niet gevierd wordt volgens onze kalender maar volgens de […]